برای بافت تاریخی طرح جامعی نداریم/ بی‌مهری به ضوابط تسهیل‌گرانه جایز نیست
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۲۰۱۲۳
شهردار اصفهان با بیان اینکه درباره بافت تاریخی طرح جامعی نداریم، گفت: ضوابط تسهیل‌گرانه‌ای داریم که مورد بی‌مهری قرار گرفته و بخشی از آن به دلیل برداشت و تفاسیر متفاوت مسئولان است؛ اگر بین شهرداری و نهادهای مربوطه همگرایی وجود داشته باشد، شهروندان با علاقه‌مندی برای احیای این بافت اقدام می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، سومین قسمت از فصل دوم برنامه تلویزیونی «اصفهان من» شب گذشته روی آنتن رفت و موضوع احیای بافت‌های تاریخی مورد بررسی قرار گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محمد حسین ریاحی، استاد دانشگاه: اگر جای شهردار بودم، برای حفظ هویت تاریخی و ابنیه اصفهان برنامه‌ریزی قابل توجه و ویژه‌ای داشتم، در این راستا برای اینکه اصفهان به‌عنوان شهری دارای ابنیه و اماکن تاریخی شناخته میشود و امروزه یکی از شاخص ترین شهرها به عنوان فخر جامعه ایرانی و فرهنگ و تمدن اسلامی است باید در بافت فرسوده و تعدیل و تخریب آن به حفظ هویت شهر و آثار توجه ویژه‌ای شود.
علی قاسم زاده شهردار اصفهان: هویت یعنی وجه تمایز، خصوصیتی که هر شهر را از دیگر شهرها متمایز می‌کند و در اصفهان این وجه تمایز بافت‌های تاریخی و نشانه‌هایی است که از گذشته به یادگار باقی مانده است و از این آثار باید صیانت و حفاظت کرد.
همانطور که هیچ شخص متشخصی نباید شخصیت خود را تخریب کند، هیچ شهر متشخصی نباید به سمتی رود که عناصر شخصیتی آن مخدوش شود.
حسین مسجدی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور اصفهان: اگر جای شهروندان نقاط مختلف جهان باشیم و مختصر آشنایی با واژه اصفهان داشته باشیم، با شنیدن این واژه بی شک آثار و ابنیه و بافت تاریخی اصفهان به ذهنمان می‌رسد که مجموعه‌ای از بناها، عمارات و گذرها است.
موفقیت در احیای بافت مدیون مدیریت واحد و مستقل و آگاهانه شهرداری استلیلا پهلوان‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه خوراسگان: اگر جای شهردار بودم، ابتدا درباره بافت‌های تاریخی اصفهان مطالعه جامعی انجام می‌دادم، زیرا مطالعات سال‌های گذشته به روز رسانی نشده است و در مرحله بعد طرح جامعی برای بافت‌های تاریخی شهرستان تهیه می‌کردم، زیرا بسیاری از مشکلاتی که برای بافت‌های تاریخی رقم می‌خورد، در اثر نبود طرح جامع است و در مرحله بعد ارزش بناهای تاریخی را برای شهروندان بالا می‌بردم تا شاهد تخریب این بافت توسط مالکان آن‌ها نباشیم و در نهایت راه را برای ورود سرمایه گذاران به بافت تاریخی تسهیل می‌کردم.
شهردار اصفهان: این نکته که درباره بافت تاریخی طرح جامعی نداریم، درست است، اگر به صورت نقطه‌ای وارد شده‌ایم هرچند هر اثر تاریخی در جای خود با اثر دیگر متفاوت است، اما وقتی موضوع بافت و پهنه مطرح میشود، در کنار دیگر نقطه‌ها باید طرح یکپارچه برای آن بافت یا محور را مدنظر قرار دهیم و اتخاذ تصمیم در مورد نقاط باید متأثر از نگاه جامع به بافت باشد. دستگاه‌های زیادی می‌توانند نقش آفرینی کنند که حضور آن دستگاه‌ها به معنای سرمایه گذاری مالی نیست و اراده و اختیار آن‌ها و مجوزهایی که می‌توانند صادر کنند اهمیت زیادی دارد و به صورت خلاصه می‌توان گفت در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در کنار هم قرار بگیریم، اما در اجرا شهرداری تحت نظارت همان دستگاه‌ها وارد میدان میشود.
ضوابط تسهیل‌گرایانه‌ای داریم که مورد بی‌مهری و بی‌عنایتی قرار گرفته و بخشی از آن به دلیل برداشت و تفاسیر متفاوت مسئولان است؛ یعنی اگر بین شهرداری و نهادهای مربوطه همگرایی وجود داشته باشد، شهروندانی هستند که با علاقه برای احیای این بافت اقدام می‌کنند، امیدواریم بتوانیم گذشته را جبران کنیم و هر نهاد به سهم خود این ضوابط را اجرا کند.
استاد دانشگاه: موفقیت در احیای بافت، مدیون مدیریت واحد و مستقل و آگاهانه شهرداری است، زیرا از دیگر نهادها با توجه به وضعیت مالی فعلی کشور نمی‌شود انتظار داشت پس کنشگر اصلی در این مسئله شهرداری است که می‌تواند در این مسئله با برنامه‌ای جامع، فعال باشد.
معرفی بافت تاریخی به‌عنوان آثار گران قیمت به جهانیانحسین حاتمی‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران: اگر جای شهردار اصفهان بودم، از آن جایی که اصفهان در مقایسه با بسیاری از شهرهای جهان نمونه است، تمام مواردی که تاکنون در اصفهان اجرا شده و حاصل تلاش شهردار فعلی و شهردارهای قبلی بوده است را ادامه می‌دادم، اما به شرط اینکه قدر این نعمت بی‌نظیر را بدانیم و از هرکدام از این المان‌ها به نحو احسن استفاده، بازاریابی و برندسازی کنیم و جهان را با این مجموعه میراث فرهنگی ایران آشنا کنیم، به حق اصفهان می‌تواند پایتخت جهان اسلام باشد، اگر با مدیریت خوب، بصیرت بیشتر و داشتن برنامه بلند مدت که در این برنامه راهبردی توسعه شهری باید تمام این مسائلی که در این شهر می‌تواند معرف فرهنگ غنی ایران باشد، توجه شود.
شهردار اصفهان: باید برنامه راهبردی توسعه شهری را در نظر بگیریم که در دل آن، احیا، برندسازی و معرفی این آثار گران قیمت به جهانیان را داشته باشد.
استاد دانشگاه: در کنار این برنامه راهبردی از واژه اورژانسی استفاده می‌کنم، زیرا وضعیت حادی که بافت تاریخی سال‌ها دچار آن است و تخریب‌ها همچنان ادامه دارد، می‌طلبد که برنامه فوری جامعی برای این کار پیش‌بینی شود، زیرا در محلات مناطق مختلف نیاز به پیشگیری و بلافاصله درمان است؛ همان میزانی که مالک یک خانه سنتی اجدادی درصدد تبدیل هستند و پدیده‌ای ناهنجار برای بافت است، به همان میزان تصمیم گیری یک مدیر نیز ناهنجار است و موجب آسیب میشود.
عبدالخالق محمدی، مشاور آموزش و پرورش ناحیه ۵ اصفهان: اگر جای شهردار اصفهان بودم، با دعوت از کارشناسان، برنامه سازان و مردم سالخورده توانمند که در بافت قدیمی ساکن هستند، برنامه‌هایی را برای آشناکردن مردم با اهمیت، مردمت و حفاظت از این بافت‌ها اجرا می‌کردم و با دعوت از کارشناسان آموزش و پرورش بخشی از اردوهای مدارس را به سمت بازدید و آشنایی از این بافت می‌بردم تا دانش‌آموزان در تعامل با شهروندان ساکن در بافت آگاهی لازم را به‌دست آورند و در بزرگسالی شاهد از بین رفتن این بافت نباشیم و در سال‌های آینده میزان تخریب کمتری داشته باشیم.
شهردار اصفهان: اگر نسل جدید را با این بافت آشنا کنیم، به نوعی امانت را به نسل بعد منتقل کرده‌ایم و همین آگاهی موجب کمتر شدن تخریب میشود و با شناخت، مراقب و محافظ بافت تاریخی می‌شوند.
بافت را نباید به چند اثر تاریخی که شناخته شده است، محدود کنیم، در اصفهان به دلیل وجود خورشید گاهی چراغ‌های کوچک و ستاره‌ها را نمی‌بینیم، محلات تاریخی مملو از ستاره‌هایی است که هر کدام درخشش خود را دارند.
استاد دانشگاه: نسل جوان بیش از این به این مسائل آگاه هستند و این آگاهی را در شبکه‌های اجتماعی نسبت به مسائل مختلفی از جمله خشک شدن زاینده‌رود و تخریب بناهایی همچون مسجد کارونی می‌بینیم که باید غنیمت شمرده شود.
حسن روانفر، بازنشسته وزارت راه‌وشهرسازی: اگر جای شهردار بودم، با توجه به اینکه شهردار چگونه شهری هستم فعالیت خود را انجام می‌دادم؛ اگر شهردار شهر تاریخی هستم به مسائل تاریخی شهر باید توجه کنم.
نگاه کلان به اصفهان شهری تاریخی است؛ دو شاخص مهم اصفهان بناها و بافت تاریخی آن و دیگری باغ شهر است که از قدیم معروف بوده است، اما در حال حاضر از باغ شهر چیزی باقی نمانده، بنابراین باید به بناها و بافت‌های تاریخی توجه ویژه‌ای شود.
به‌عنوان شهردار باید به کل بافت تاریخی شهر با این برنامه که به چه صورت می‌توان این بناهای تاریخی و واجد ارزش را حفظ و احیا کرد، بپردازم، اگر این تلاش مؤثر باشد و بتواند این بافت تاریخی را حفظ کند و به عنوان یک ثروت کلان به آن پرداخته شود، اصفهان به عنوان شهری جهانی مطرح میشود.
شهردار اصفهان: توصیه به من کردند که خودم را شهردار شهر تاریخی بدانم این ادراک قطعاً در کنش، واکنش، احساس و رفتار من تأثیرگذار است، حتماً رعایت می‌کنم و این ادراک را در خود تقویت می‌کنم.
استاد دانشگاه: هنوز به صورت نقطه‌ای لکه‌هایی در شهر به عنوان باغ موقوفه یا شخصی موجود است و می‌توان آن را به نحوی حفظ کرد، بخشی از مادی‌ها را با پشت سر گذاشتن بی آبی احیا کرد.
امروزه مطالعات روز ثابت کرده است که فرونشست‌ها حاصل از دست دادن سفره‌های زیرزمینی است که آبشخور آن‌ها همین مادی‌ها بوده است به هر شکل باید مادی‌ها برگردانده شود حتی اگر بخشی از آن احیا شود به احیای بافت تاریخی کمک می‌کند.
علیرضا صلواتی، معاون اسبق حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان: اگر جای شهردار بودم، برنامه ریزی جامعی انجام می‌دادم که مبدا و مقصد آن مشخص باشد؛ بعد از آن با ذی‌نفعان که در این بافت ساکن یا مشغول کار هستند، جلسات مختلفی برای دریافت نظراتشان برگزار می‌کردم، برنامه‌های تدوین شده را طبق نظرات اصلاح و طرح جامع را برای ساکنان توضیح می‌دادم و طی برنامه‌های حضوری و مجازی از اتفاقی که قرار است برای آن بافت بیفتد، مردم را آگاه می‌کردم، زیرا اجرای بعضی طرح‌ها در بافت‌های تاریخی ممکن است موجب محدودیت‌هایی شود و در نگاه اول شهروندان همراهی نکنند.
مرحله آخر، گام اجرا است که طرح جامعی که شهروندان به آن آگاه هستند و تفاهم دارند را به صورت گام به گام اجرا کنم و در نهایت اجرای آن هم با مشارکت ذی‌نفعان و بخش خصوصی انجام می‌شد.
شهردار اصفهان: مسیر درستی را اشاره کردند و باید تمام ذی‌نفعان برای احیای بافت تاریخی همراه شوند تا ایده‌های آن‌ها نیز در اجرا نقش داشته باشد.
استاد دانشگاه: شهروندان نقش اصلی را در پدید آمدن و حفظ بافت دارند، زیرا بافت در هر مقطعی از تاریخ هویت ساز و روایتگر است به همین دلیل بازیگر اصلی آن مردم هستند.
در خیابان میرزاطاهر که بخشی از بافت است، تعدادی محله توسط این خیابان به هم متصل شدند و محله جدیدی به نام میرزاطاهر شکل گرفت؛ در حاشیه این خیابان بقعه‌ای به نام ابودردا که ثبت ملی شده بود، وجود داشت و یک شبه خراب شد.
مردم در فرهنگ عامه اصفهانی آش «ابودردا» داشتند که بعد از تخریب این بقعه آش دیگر پخته نمی‌شود و به این معنی است که یک فرهنگ به همین راحتی از بین رفته است؛ امیدواریم با کمک شهردار از اینگونه موارد دیگر پیش نیاید.
کد خبر 720126منبع: ایمنا
کلیدواژه: بافت تاریخی شهر اصفهان مدیریت شهری شهرداری اصفهان شهر کلانشهر شهردار اصفهان علی قاسم زاده شهردار اصفهان علیرضا صلواتی بافت تاریخی احیا بافت تاریخی بافت تاریخی شهر مرمت بافت تاريخي شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق عضو هیئت علمی دانشگاه بافت های تاریخی استاد دانشگاه شهردار اصفهان بافت تاریخی احیای بافت برای بافت طرح جامعی طرح جامع بافت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۲۰۱۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آرزوهای شیرین برای محله‌ای در دروازه تاریخ / «دروازه ری» در انتظار لباس نو
محله دروازه ری قم که خاستگاه ۱۲۸ شهید و بزرگانی همچون سردار موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی بوده، این روزها در انتظار پوشیدن لباسی نو بر تن کهنه و زخم خورده خویش است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، ری، تهران، ساوه، اصفهان، کاشان؛ از هر سوی که زائران برای تشرف به حرم مطهر بانوی کرامت قصد ورود به شهر قم را داشتند، باید از دروازه‌ای در باروی شهر وارد می‌شدند که به «دروازه ری» معروف بود.
دروازه ری که احتمالاً کهن‌ترین دروازه قم قبل از احداث جاده ناصری از مسیر علی‌آباد به قم و شاهراه ارتباطی شهر با ری و تهران محسوب می‌شده، تا سال ۱۳۲۱ هنوز پابرجا بوده است.
اگر در اسناد تاریخی که جست‌وجو کنید، المان هویتی دروازه ری را خواهید دید. یک بنای ساده و گنبدی که نشان از تاریخ پرفرازونشیب شهر قم دارد و کاروان‌های اهل دانش و زیارت در سفر به قم را به سمت این شهر راهنمایی می‌کرده است.
محله دروازه ری و نوبهار (چاله کاظم) پیش‌ازاین، مزرعه سعدآباد را در خود داشت و مقبره «خواجه اباصلت» از یاران امام رضا (ع) را در خود جای داده بود که هنوز هم وجود دارد.
از جمله ازدست‌رفته‌های محله دروازه ری می‌توان به «گذر ری» اشاره کرد که جایش در محله خالی است. این گذر سه یا چهارطاق چشمه‌ای داشته که به میدان کهنه و پامنار متصل می‌شده است. گفته میشود گذر حدود ۴۰ سال پیش تخریب شده و موجب شده است شکل و شمایل کنونی این محله چندان تاریخی و هویتی نباشد.
از پیشه‌های قدیم مردم این محل که در گذر هم نشانی داشت، می‌توان به نمک‌کوبی اشاره کرد. اهالی معاصر این محله هرچند آثاری از برج و باروی دروازه ندیده‌اند، اما زیبایی گذر و گاراژی که اتوبوس‌های راه پیموده از دشت مسیله به آن وارد می‌شد را به خاطر می‌آورند.
این محله تا سال‌ها در برزخی از دشت‌های سرسبز و باغات انگور و کوره‌های آجرپزی محلات مجاور قرار داشت، گویی دروازه‌ای میان بهشت و جهنم بود. در بیرون گذر هرچند شهر تا سال‌ها در حال تغییر و گذر از سنت به مدرنیسم بود، اما قطار مدرنیسم دیرتر و ناقص‌تر به دروازه ری رسید و غبار فرسودگی را بر تن این محله برجای گذاشت.
مهم‌ترین مشکل محله ناتمام ماندن خیابان و ترافیک ناشی از آن است که به تعبیر اهالی، محله را شبیه به مناطق جنگ‌زده کرده است. حداقل می‌شد از این بناهای تخریب شده به عنوان فضای عمومی استفاده کرد.
احمد اشعری، کارشناس حوزه شهرسازی از جمله کسانی است که روی مشکلات محله دروازه ری کار علمی انجام داده است و آن را از نظر گونه بافت‌شناسی «بافت ناکارآمد میانی» دسته‌بندی می‌کند.
به گفته وی، محله دروازه ری در خط مرزی بافت تاریخی ۳۰۰ هکتاری قم قرار دارد که در گذشته اراضی کشاورزی و کوره‌پز خانه بوده، اما از سال ۱۳۳۵ به تدریج سکونت در آن اتفاق افتاده است.
محله دروازه ری بر اساس سرشماری سال ۹۵ حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و چهار هزار خانواده در آن زندگی می‌کنند. ۲۵ درصد ساکنان محله دروازه ری، از اتباع هستند.
محور این محله در طرح تفصیلی، چهار طبقه دیده شده و قرار است انواع کاربری‌های خدماتی در آن لحاظ شود. این خیابان هم‌اکنون ۶۴ نوع فعالیت اقتصادی و خدماتی را در خود جای داده است و بخشی از این فعالیت‌ها نیز سازگاری مناسبی با محله ندارد.
این کارشناس حوزه شهرسازی معتقد است برای مرهم گذاشتن بر این زخم نیمه‌باز باید پروژه تملک خیابان دروازه ری را تکمیل کرد، اما در عین حال باید تلاش کنیم تا کارکرد محلی و انسجام اجتماعی در این محله حفظ شود.
اشعری با اشاره به وجود فضاهای بلاتکلیف در محله و در جریان تملک نیمه‌تمام بدنه خیابان، می‌گوید: با هزینه اندک می‌توان این فضاهای بلاتکلیف را به مکانی برای توقف اهالی تبدیل کرد.
وی با اشاره به وجود بعضی کاربری‌های ناسازگار در این محله عنوان می‌کند: با تملک چند پلاک می‌توان برای اهالی مسکن تولید و الگوی صحیح توسعه محله را تدوین کرد.
از جمله پیشنهادهای مشاور برای این محله، تملک آب‌انبار حاج رئیس به‌عنوان یک عنصر هویتیِ واقع در آن و اضافه کردن یک عنصر دروازه‌ای در محل طاق قدیم برای ارتقای هویت محلی بود که با پای‌کار نیامدن اداره کل میراث فرهنگی، معطل مانده است.
این کارشناس شهرسازی معتقد است یک سری از کاربری‌های ناکارآمد همچون مصالح‌فروشی و حمام متروکه در این محله باید برای تأمین خدمات عمومی به کار گرفته شود.
فرایند اجرایی شدن بازآفرینی محله دروازه ری تا امروز بدون تغییر در این تصمیم‌گیری پیگیری شده است، اوایل سال ۱۴۰۲ شهردار قم اعلام کرد که این پروژه در اولویت تملک با همان عرض ۱۸ متر است.
محمدحسین علی‌اکبری، مدیر منطقه یک شهرداری قم، مرداد سال گذشته در توضیح مشکلات و چالش‌های بازگشایی محله دروازه ری به ریزدانگی املاک این محله اشاره کرد که توافق با مالکان را دچار مخاطره می‌کند.
مساحت پایین املاک تجاری و کوچک بودن آن‌ها یکی دیگر از معضلات تملک در این پروژه است، چراکه این املاک وسیله امرارمعاش اهالی است، اما ارقام تملک به نحوی نیست که ملک تجاری دیگری جایگزین آن شود، از طرفی بسیاری از ملک‌ها جنوبی‌ساز یا به صورت مشاع است که فرایند تملک را دچار چالش می‌کند.
از طرفی به گفته این مسئول شهرداری قم، بخشی از این محله در بافت تاریخی قرار دارد و بهسازی آن نیازمند مشارکت سازمان میراث فرهنگی است.
با این همه تاکنون نزدیک به ۴۰ قطعه در محله دروازه ری تملک و تخریب شده و جدول‌گذاری و ساخت محور نیز در حال انجام است. گام بعدی احداث مرکز فرهنگی و فضای سبز کوچک این محله توسط شهرداری قم است که می‌تواند امید را به رگ‌های محله بازگرداند.
مدیر منطقه یک شهرداری قم در پاسخ به ابهاماتی درباره عرض محور دروازه ری، عرض ۱۸ متری را مصوبه طرح تفصیلی شهر قم می‌داند که با توجه به قرار گرفتن نیمی از محله در محدوده بافت تاریخی، شهرداری بر سر اجرای همین مقدار نیز با سازمان میراث فرهنگی دچار چالش است.
آذرماه سال ۱۴۰۲ بود که دفتر تسهیل‌گری محله دروازه ری تشکیل و در مسجد این محله جلسات با اهالی برگزار شد. مفهوم احداث دفتر تسهیل‌گری این است که بهسازی یک محله را تنها کالبدی نبینیم بلکه باید به مسائل اجتماعی و اقتصادی به‌صورت توأم با موضوعات کالبدی و عمرانی توجه کرد.
در روزهای اخیر تصاویری در فضای مجازی رد و بدل میشود که نشان دهنده ادامه تملک و تخریب بعضی املاک در مسیر خیابان ۱۸ متری این محله است.
نقش ویژه محله دروازه ری در روزهای دفاع مقدس و تقدیم ۱۲۸ شهید به کشور، حضور مشاهیری همچون امیر موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی و وجود جمع بزرگی از ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ از نقاط قوت و سرمایه‌های اجتماعی این محله است که می‌توان با پررنگ کردن این نقش، به بهبود مشارکت اجتماعی برای حل معضلات آن کمک کرد؛ مسجد فعال و اهالی دغدغه‌مند که روزهای بهتری برای محله‌شان آرزو می‌کنند، از سرمایه‌های ارزشمند این محله است.
یکی دیگر از سرمایه‌ها و دارایی‌های محله، تنوع قومیت‌ها و ملیت‌ها است که می‌تواند فرصت تلقی شود. شبکه خویشاوندی، مهارت‌های فنی، همچنین وجود عناصری همچون آب‌انبار و مسجد از دیگر سرمایه‌های محله است.
پای صحبت قدیمی‌ها که بنشینی، خاطرات جالبی از روزگار گذشته محله دروازه ری دارند. از گاراژی که محل تردد مسافران به قم بود و روستانشینان و عشایر کلکو از دشت مسیله به آن می‌رسیدند. از پرده‌خوانان و پهلوانان که هرازگاهی بساط خود را در میانه محله به پا می‌کردند و بوی نان سنگک تازه و دود کبابی که زیرگذر به مشام می‌رسید.
شاید امروز بخشی از این خاطرات دیگر رنگ‌باخته باشد، اما می‌توان دروازه ری را طوری بازسازی کرد که اصالتش به یادگار بماند و اهالی‌اش همچنان پایبند این محله باشند.
کد خبر 746803
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است